អាល្លឺម៉ង់ចិន៖កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី២៦ ខែមេសានេះចិនបានជំរុញឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបទេសអាមេរិក លោក Antony Blinken ចូលរួមដោះស្រាយការកើនឡើងការខ្វែងគំនិតគ្នា ឬក៏ ចង់ឃើញទំនាក់ទំនងរវាងមហាអំណាចទាំង២ធ្លាក់ចុះដុនដាប ខណៈកិច្ចចរចាចាប់ផ្ដើមក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFPបានផ្សាយឲ្យដឹងថា៖លោក Blinken ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងប្រទេសចិន សម្រាប់ការបំពេញទស្សនកិច្ចជាលើកទី២ ក្នុងរយៈពេលជិតមួយឆ្នាំ ដោយបង្ហាញក្ដីសង្ឃឹមពីភាពរីកចម្រើនក្នុងកិច្ចចរចា ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំចិន ប៉ុន្តែបានអះអាងថាលោកនឹងលើកឡើងដោយផ្ទាល់ពីបញ្ហាខ្វែងគំនិតគ្នាមួយចំនួន ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានរួមបញ្ចូលទាំងបញ្ហាសង្គ្រាមនៅ អ៊ុយក្រែន តៃវ៉ាន់ និងពាណិជ្ជកម្ម។
នាឱកាសទទួលស្វាគមន៍លោក Blinken នៅវិមាន Diaoyutai ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី បានកត់សម្គាល់ថាទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងចាប់ផ្ដើមមានស្ថិរភាព បន្ទាប់ពីជំនួបទល់មុខរវាងប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង និងលោក ចូ បៃដិន ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលមួយ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣។ «ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា មានកត្តាអវិជ្ជមានជាច្រើននៅក្នុងទំនាក់ទំនងនៅតែកើតមាន និងកើនឡើង»។ លោក វ៉ាង យី ដោយបន្ថែមថា «ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំង២ ក៏កំពុងប្រឈមមុខផងដែរនឹងឧបសគ្គគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់ ខណៈសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ចិនក្នុងការអភិវឌ្ឍកំពុងរងការ គាបសង្កត់ដោយគ្មានហេតុផល រីឯបញ្ហាស្នូលរបស់ចិន កំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន។ ដូច្នេះថាតើចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក គួរតែរក្សាទំនាក់ទំនងឆ្ពោះទៅមុខដោយ មានស្ថិរភាព ក្នុងទិសដៅត្រឹមត្រូវ ឬក៏បណ្ដោយឱ្យធ្លាក់ចុះដុនដាបជាថ្មី»។
គួរបញ្ជាក់ថា ចិន មិនបានប្រកាសឱ្យដឹងថាតើអាចនឹងមានជំនួបរវាងលោក Blinken និងប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ដែរឬក៏យ៉ាងណានោះទេ ប៉ុន្តែមានការរំពឹងថា ជំនួបនេះអាចនឹងកើតឡើងនៅថ្ងៃសុក្រសប្ដាហ៍នេះ មុននឹងលោកប្រមុខការទូតអាមេរិកឡើងជិះយន្ដហោះត្រឡប់ទៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនវិញ។
ទាក់ទងបញ្ហាចិននេះដែរអគ្គលេខាធិការនៃអង្គការណាតូ (NATO) លោក Jens Stoltenberg កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៥មេសា បាននិយាយពីប្រទេសអាល្លឺម៉ងថា ចិនចាំបាច់ត្រូវតែឈប់គាំទ្រសង្គ្រាមរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែន ប្រសិនបើចង់បានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយលោកខាងលិច ហើយព្រមានថា ទីក្រុងប៉េកាំងមិនអាចក្រសោបយកទាំងពីរបានទេ។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters នាថ្ងៃសុក្រ ទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤បានឲ្យដឹងថា៖អំឡុងទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងបែរឡាំងនៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ លោកអគ្គលេខាធិកាអង្គការ NATO បានលើកឡើងថា ការគាំទ្ររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង មានសារសំខាន់ជាខ្លាំង ចំពោះកិច្ចប្រឹងប្រែងធ្វើសង្គ្រាមរបស់ទីក្រុងមូស្គូ ដ្បិតចិនបានជួយជ្រោមជ្រែងសេដ្ឋកិច្ចសង្គ្រាមរបស់រុស្ស៉ី តាមរយៈការចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ ដូចជាបន្ទះឈីប ជាដើម។ លោក Stoltenberg បានអះអាងថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ រុស្ស៉ីបាននាំចូលខ្ទង់៩០ភាគរយ នៃឧបករណ៍មីក្រូអេឡិចត្រូនិចរបស់ខ្លួន ពីប្រទេសចិន ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ ក្នុងការផលិតមីស៉ីល រថក្រោះ និងយន្តហោះ ជាដើម ហើយចិនក៏កំពុងជួយបង្កើនសមត្ថភាពផ្កាយរណបរបស់រុស្ស៉ី ផងដែរ។
លោក Stoltenberg បានព្រមានថា «ចិននិយាយថា ចង់បានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយលោកខាងលិច ប៉ុន្តែក្នុងពេលទន្ទឹមគ្នានោះ ទីក្រុងប៉េកាំងបន្តជួយជ្រោមជ្រែង ជម្លោះប្រដាប់អាវុធដ៏ធំបំផុតនៅអឺរ៉ុប គិតចាប់តាំងពីសម័យសង្គ្រាមលោកខាងលើកទី២។ ចិនមិនអាចមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយលោកខាងលិចផង ហើយបន្តគាំទ្ររុស្ស៉ីផង ក្នុងពេលជាមួយគ្នា នោះឡើយ»។ លោកអគ្គលេខាធិការ NATOក៏បានព្រមានក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច អំពីការពឹងផ្អែកទៅលើចិន ដូចដែលពួកគេធ្លាប់បានពឹងផ្អែកលើរុស្ស៉ី។នាពេលកន្លងមកផងដែរ។ លោក Stoltenberg បាននិយាយដូច្នេះថា «កាលពីអតីតកាល យើងបានសាងកំហុស ដោយពឹងផ្អែកលើប្រេងនិងឧស្ម័នរបស់រុស្ស៉ី។ ដាច់ខាត ពួកយើងមិនត្រូវប្រព្រឹត្តកំហុសដូចគ្នា ជាមួយចិនឡើយ តាមរយៈការពឹងទៅលើថវិកា វត្ថុធាតុដើម និងបច្ចេកវិទ្យារបស់ចិន ជាដើម ព្រោះការពឹងផ្អែកបែបនេះ ងាយធ្វើឱ្យយើងមានចំណុចខ្សោយ»។
គួរបញ្ជាក់ថា ចិនបានរឹតបន្តឹងទំនាក់ទំនងយោធានិងពាណិជ្ជកម្មកាន់តែខ្លាំង ជាមួយរុស្ស៉ីក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ស្របពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្ត បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសលើទីក្រុងមូស្គូ សម្រាប់សង្គ្រាមឈ្លានពាននៅអ៊ុយក្រែន។ ទិន្នន័យពីអាជ្ញាធរគយចិន បានបង្ហាញថា ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មចិន-រុស្ស៉ី បានកើនដល់ទំហំ ២៤០.១ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ដែលជាកំណត់ត្រាថ្មី និងជាកំណើន២៦.៣ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។ រីឯការនាំចេញទំនិញចិនទៅកាន់រុស្ស៉ី បានកើន៤៦.៩ភាគរយ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ខណៈការនាំចូលពីរុស្ស៉ី បានកើន១៣ភាគរយ។
កាលពីខែមីនាកន្លងទៅ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍ថា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៉ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសចិន នាខែឧសភាខាងមុខ ដើម្បីបើកកិច្ចពិភាក្សាជាមួយប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៉ី ជីនពីង ខណៈបើជាការពិតមែន វានឹងជាដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងបំផុតរបស់លោក ពូទីន នៅឯក្រៅប្រទេស ចាប់តាំងពីរូបលោកបានបន្តជាប់ឆ្នោតជាមេដឹកនាំរុស្ស៉ី សម្រាប់អាណត្តិថ្មី។លើកមុននឹងបើប្រប្រតិបត្តិការពីសេសលើប្រទេសអ៊ុយក្រែនលោកប្រធានាធិបតីពូទីនក៏បានទៅទស្សនៈកិច្ចនៅប្រទេសចិនផងដែរក្រោមរូបភាពចូលរួមបើកកីឡាអូឡាំពិកក្នុងប្រទេសចិន។